FB.5.7.1.1. Evsel atıklarda geri dönüştürülebilen ve dönüştürülemeyen maddeleri sınıflandırabilme a) Evsel atıkların niteliklerini tanımlar. b) Evsel atıkları geri dönüştürülebilen ve dönüştürülemeyen olarak ayrıştırır. c) Evsel atıkları geri dönüştürülebilen ve dönüştürülemeyen olarak gruplandırır. ç) Evsel atıkları geri dönüştürülebilen ve dönüştürülemeyen olarak etiketler.
FB.5.7.1.2. Kaynakların etkili kullanımı konusunda geri dönüşümün önemli olduğuna yönelik bilimsel çıkarımda bulunabilme a) Kaynakların etkili kullanımı ve geri dönüşüme ait nitelikleri tanımlar. b) Kaynakların etkili kullanımı konusunda geri dönüşümün önemine ilişkin topladığı verileri kaydeder. c) Kaynakların etkili kullanımı konusunda geri dönüşümün önemine ilişkin verileri değerlendirir.
FB.5.7.1.3. Yakın çevresinde atık yönetiminin uygulanabilirliğine ilişkin deneyimlerini yansıtabilme a) Yakın çevresinde atık yönetimine ilişkin deneyimlerini gözden geçirir. b) Yakın çevresinde atık yönetimine ilişkin deneyimlerine dayalı çıkarım yapar. c) Yakın çevresinde atık yönetimine ilişkin ulaşılan çıkarımları değerlendirir.
KONU: Evsel Atıklar ve Geri Dönüşüm
Atık
Kullanım süresi dolan ve yaşadığımız yerden uzaklaşması gereken her türlü maddeye atık denir. Fabrika, ev, okul, iş yerinde atıklar oluşur.
Her atık çöp değildir.
Çöp
Atıkların içerisinde hiçbir şekilde kullanılamayacak olan maddelere çöp denir.
Kağıt, cam, plastik, karton, metaller çöp değildir.
Yeniden kullanma
Atık maddelerin hiçbir işlem yapılmadan kullanılmasına yeniden kullanma denir.
Sizin kullanmadığınız eşyaların başkaları tarafından kullanılmasıdır.
Küçülen giysilerin başkaları tarafından kullanılması,
Pet şişelerin içerisine tekrar su doldurulması,
Büyüyen çocukların kullanmadıkları oyuncaklar,
Evdeki kullanılabilir durumdaki mobilyalar,
Çalışır durumdaki elektronik araçlar,
yeniden kullanıma örnek verilebilir.
Geri dönüşüm
Atıkların bazı işlemlerden geçirilerek tekrar kullanılmasına geri dönüşüm denir.
Kağıttan, tekrar kağıt üretme metallerin tekrar kullanılması örnek verilebilir.
Kompost
Bitkisel ve hayvansal atıkların nemli ve oksijenli ortamda mikroorganizmalar tarafından bozunarak organik gübreye dönüşmesi sonucu kompost oluşur. Organik atıklar kompostlanarak geri dönüştürülebilir. Kompostlaşma sayesinde organik atıklar, gübre ve yakıta dönüştürülür.
Geri Kazanım
Atık ürünlerden enerji veya yeni ürün elde edilmesine geri kazanım denir. Organik atıklardan gübre yapımı, bitkisel ve hayvansal atıklardan biyogaz elde edilmesi, atık yağlardan yakıt elde edilmesi geri kazanıma örnek verilebilir.
A- Evsel Atıklar
Evsel atık nedir
Evde kullanımdan düşmüş veya çöp durumunda olan maddelere evsel atık denir.
Evde kullanılan atık sular, atık yağlar, kağıt, poşet, pil, şişe, kutu, plastikler, boya atıkları, eski mobilyalar, eskimiş elbiseler, metaller, eskimiş elektronik araçlar, sebze ve meyve atıkları, yemek atıkları evsel atıktır.
Evsel Katı Atık
Katı haldeki evsel atıklardır.
Ambalaj atıkları, yiyecek atıkları, ev eşyası atıkları, kül evsel katı atıktır.
Evsel Sıvı Atık
Sıvı haldeki evsel atıklardır.
Kızartma yağı, atık sular evsel sıvı atıktır.
Evsel sıvı atıklar arıtma tesislerinde arıtılabilir.
Organik Atık
Bitki ve hayvan kaynaklı atıklara organik atık denir.
Tıbbi Atık
Tıbbi Atık Logosu
Sağlık kuruluşlarının çalışmalarında oluşan atıklar tıbbi atıktır.
Yara bandı, enjektör, pamuk, sargı bezi, diyaliz atıkları, eldiven, ilaç kutuları tıbbi atıktır.
Not: Tıbbi atıklara kesinlikle temas edilmemelidir.
B- Geri Dönüşüm
Geri Dönüşümün Aşamaları
1. Ayırma
Plastik, kağıt, cam ürünler için ayrı ayrı toplama alanlarda ayrıştırılmalıdır.
2. Sınıflandırma
Ayrılan atıklar sınıflandırılmış olur.
Sınıflanan malzemeler ayrı ayrı taşınmalıdır.
3. Değerlendirme
Değerlendirilebilen atıklar, fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçirilerek yeni ürün oluşur.
Evsel atıkların bazıları geri dönüştürülebilir.
1. Kağıt ürünleri
Kağıt, karton, gazete, dergi, kitap
2. Metal ürünleri
Teneke kutu, alüminyum folyo, içecek kutuları, kablolar, eski mutfak araç gereçleri